Najwyższa Izba Kontroli przeanalizowała funkcjonowanie systemu nieodpłatnej pomocy prawnej i poradnictwa obywatelskiego. W raporcie podkreślono, że system ten nie jest efektywny względem zaangażowanych środków finansowych, a wykorzystanie jego potencjału wynosi zaledwie 25%.
Ustalenia te są efektem kontroli przeprowadzonej w latach 2020-2023. Objęła ona 19 powiatów, gdzie zbadano funkcjonowanie 69 punktów nieodpłatnej pomocy prawnej. W tym czasie udzielono prawie 60 tysięcy porad. Z raportu wynika jednak, że przeciętny punkt działał pięć dni w tygodniu przez cztery godziny dziennie, lecz średnia liczba porad wynosiła tylko jedną dziennie, zazwyczaj w czasie do jednej godziny. NIK wskazała więc, że system w obecnej formie nie spełnia swojego potencjału.
Wśród powodów obecnego stanu rzeczy wskazano niewystarczające działania informacyjne o dostępności usług oraz brak elastyczności w dostosowywaniu godzin i częstotliwości dyżurów do rzeczywistego zapotrzebowania mieszkańców. Część punktów działała jedynie do godziny 16.00, co ograniczało ich dostępność dla osób pracujących zawodowo.
Obecne przepisy nie pozwalają starostom na wprowadzanie zmian, które mogłyby zwiększyć dostępność usług. Raport pokazał też, że zainteresowanie mieszkańców systemem jest ograniczone. Starostowie często nie posiadali dokładnych danych o liczbie osób korzystających z porad, ponieważ brakowało systematycznego pomiaru zainteresowania i skuteczności systemu.
Przypominamy, że nieodpłatna pomoc prawna i poradnictwo obywatelskie są dostępne w naszym powiecie. Jeden z punktów, w którym możliwe jest uzyskanie tego rodzaju wsparcia, znajduje się w gminie Lipie. Warto korzystać z tej możliwości, warto też przekazywać innym, że jest ona dostępna – być może po prostu nie wszyscy wiedzą, że nieodpłatna pomoc jest w zasięgu ręki.
